Onderzoek

Substitutie oncologische nazorg

Op naar wetenschappelijk onderbouwde en breed gedragen protocollen voor de kanker nazorg in de eerste lijn.

Startdatum en (verwachte) einddatum

1 maart 2018 – 1 maart 2022

Status van het project

Lopend

Financiering

KWF Kankerbestrijding

Achtergrond

Het aantal mensen dat kanker overleeft, neemt toe doordat de ziekte eerder wordt opgespoord en door verbeterde behandelmethoden. De schaduwkant van deze positieve ontwikkeling is dat door de huidige intensieve nacontroles in het ziekenhuis een forse druk op deze zorg ontstaat. Om ook in de toekomst hoogwaardige zorg te kunnen blijven leveren wordt gesuggereerd dat de huisarts(praktijk) delen van deze zorg zou kunnen overnemen. Los van beleidsdocumenten zijn er tot nu toe geen concrete stappen genomen om dit vorm te geven. Op dit moment wordt de nacontrole voor patiënten die behandeld zijn voor kanker in het ziekenhuis uitgevoerd. Nog los van de toename van het aantal patiënten wijzen sommige onderzoeken erop dat psychosociale ondersteuning en andere aspecten van nazorg onvoldoende aandacht krijgen in de huidige nacontrole, mogelijk vanwege tijdrestricties. Een effectieve verdeling van middelen en verantwoordelijkheden tussen de eerste en tweede lijn, bijvoorbeeld door de nacontroles in de huisartsenpraktijk te laten uitvoeren, wordt in veel landen als oplossing gezien. De eerste (pilot)studies wijzen uit dat dergelijke substitutie van zorg haalbaar en veilig is voor selecte patiëntengroepen. Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) stelt in haar Standpunt ‘Oncologische zorg in de huisartsenpraktijk’ dat nacontrole voor de vijf meest voorkomende soorten kanker in aanmerking kan komen voor substitutie naar de eerste lijn. Voorwaarde is dat er evidence-based richtlijnen voor huisartsen komen. In de huidige internationale richtlijnen voor nacontrole van kanker zijn er weinig evidence-based protocollen gericht op de huisarts.

Doelstelling

Evidence-based protocollen voor nacontrole van borst- en darmkanker in de huisartsenpraktijk ontwikkelen die breed gedragen worden door alle betrokken partijen.

Vraagstelling

Welke onderdelen van de nacontrole voor borst- en darmkanker kunnen volgens patiënten en professionals uit de huisartsenpraktijk en het ziekenhuis worden uitgevoerd in de huisartsenpraktijk?

Onderzoeksopzet

De studie zal bestaan uit drie delen welke op elkaar aansluiten. Het eerste deel bestaat uit twee systematische literatuuronderzoeken van de huidige internationale richtlijnen voor nacontrole van borst- en darmkanker. Vervolgens zullen we patiënten en professionals uit de huisartsenpraktijk en het ziekenhuis interviewen. In dit kwalitatieve onderzoek bevragen we deze groepen over welke onderdelen van nacontrole haalbaar zijn om te worden uitgevoerd in de huisartsenpraktijk. Daarnaast bevragen we deze groepen voor welke patiëntengroepen zij vinden dat substitutie van de nacontrole naar de huisartsenpraktijk mogelijk en wenselijk is (bijvoorbeeld voor oudere patiënten met co-morbiditeit en een laag risico). De resultaten van het kwalitatieve onderzoek zullen gebruikt worden in het derde deel, waarin we een enquête zullen houden onder een grote, aselecte steekproef van patiënten en professionals in de huisartsenpraktijk en het ziekenhuis. Deze vragenlijst zal vooral bestaan uit zogenaamde discrete choice experimenten. Dat is een onderzoeksmethode waarbij deelnemers een keuze maken uit verschillende hypothetische scenario’s die variëren in eigenschappen. Daarmee is inzichtelijk te maken voor welke kenmerken van de zorg en voor welke patiënten substitutie mogelijk en wenselijk is.

Samenwerking

UMCG (Groningen)

NIVEL

Projectgroep en contact

Drs. G.B. (Geertje) Liemburg – Aios huisartsgeneeskunde, PhD student (g.b.liemburg@umcg.nl)  

Dr. D. (Daan) Brandenbarg – Postdoc

Dr. S.F.A. (Saskia) Duijts – Senior onderzoeker 
Dr. A.J. (Annette) Berendsen – Projectleider

Dr. J. (Joke) Korevaar - Programmaleider Huisartsgeneeskundige zorg NIVEL

Prof. dr. M.Y. (Marjolein) Berger – Hoogleraar huisartsgeneeskunde

Meer weten?